De prominente rol van de meterkast in verduurzaming

Verduurzaming van woningen is een complexe, maar essentiële stap richting een duurzamere toekomst. Terwijl de nadruk vaak ligt op zichtbare elementen zoals zonnepanelen, warmtepompen en elektrische voertuigen, speelt de meterkast – vaak onopgemerkt – een cruciale rol in deze transitie. De meterkast fungeert als het zenuwcentrum van de woning, de binnenkomst va nutsvoorzieningen elektra, gas/warmte, water en CAI en waar alle energiestromen samenkomen en beheerd worden. 

Vergelijk het met een verkeersplein; hoe meer verkeer (of energie) erdoorheen moet, hoe beter de regie moet zijn om alles soepel te laten verlopen. Door de meterkast toekomstbestendig te maken, kan een woning voorbereid worden op de toenemende elektrificatie en de bijbehorende uitdagingen. Installatiebedrijven kunnen hierbij een belangrijke rol spelen door huiseigenaren te adviseren over de noodzakelijke aanpassingen en de voordelen van een goed ingerichte meterkast.

De Nieuwe Functie van de Meterkast 

Traditioneel diende de meterkast om energie te meten, schakelen en beveiligen. Echter, met de opkomst van duurzame technologieën heeft de meterkast extra functies gekregen: het beheren, regelen en sturen van energiestromen. We nemen niet langer alleen steeds meer energie af, we produceren het ook zelf via zonnepanelen, slaan het op in thuisbatterijen, of zetten het om in andere energie typen (bijvoorbeeld warmtapwater). De meterkast moet deze energiestromen in goede banen leiden, zowel binnen de woning als naar het energienetwerk.

Toekomstbestendige Meterkasten

Het belang van een toekomstbestendige meterkast kan niet genoeg benadrukt worden. Met de toenemende elektrificatie van huishoudens en de integratie van nieuwe technologieën, moeten meterkasten klaar zijn om deze energiestromen op een veilige en efficiënte manier te beheren. Dit vraagt om een uitbreiding van de klassieke functies van de meterkast naar een systeem dat bi-directionele energiestromen aankan, zoals energie die niet alleen afgenomen maar ook geproduceerd en gedeeld kan worden. We onderscheiden verschillende duurzame technologieën:

Warmtepompen

Warmtepompen zijn grote energieverbruikers die een aanzienlijke impact hebben op de elektriciteitsvraag van een woning. Een warmtepomp, aangesloten op een aparte groep in de meterkast, vervangt of ondersteunt de traditionele CV-ketel en draagt zo bij aan de verduurzaming van de woning. De meterkast moet deze energievraag efficiënt op het juiste moment  kunnen leveren. Een warmtepomp voorziet in de basisbehoefte(warmte) in een woning en moet gegarandeerd altijd de gevraagde energie krijgen. Daarom is het advies de gelijktijdigheid van de groep waar de warmtepomp op is aangesloten te bepalen op 100%. Wanneer de meterkast op basis van deze gelijktijdigheid wordt aangepast of vervangen, dan hebben we de meest veilige situatie.

Ook belangrijk is om te kijken op welke wijze de warmtepomp bestuurd kan worden, om op het juiste moment de benodigde energie te krijgen die nodig is. Raadpleeg hiervoor de documentatie van de fabrikant. Om ook het systeem zo min mogelijk te belasten is ook de Power Factor(PF), efficiëntie en piekbelasting, van de warmtepomp van belang. 

Meer informatie...

Zonnepanelen

Zonnepanelen maken van consumenten prosumenten: ze consumeren en produceren energie. De opgewekte energie wordt door de meterkast verdeeld over de woning en kan ook worden terug geleverd aan het net. Dit maakt de meterkast tot een cruciaal knooppunt in het optimaliseren van energieproductie en -verbruik.

De meeste bestaande groepenkast in de meterkast (zeker die van voor het jaar 2000) is niet geschikt voor het aansluiten van een zonnestroom systeem. Ook al is er wel fysiek ruimte in de groepenkast, de bedrading en verbindingen zijn niet berekend op de hogere stromen.

Met een zonnestroominstallatie komt er naast de netvoeding een extra voeding bij. De totaal afgenomen energie(stroom) kan de optelsom worden van de netstroom en zonnestroom.

Een groepenkast in de meterkast moet hiervoor geschikt zijn. Ook al geeft de consument aan dat dit niet het geval is op dit moment, het kan zijn dat dit in de toekomst toch gaat veranderen. Men kan dan beter nu al rekening hier mee houden. Dat voorkomt dat straks er weer een aanpassing of vervanging moet gebeuren. Ook voor een zonnestroominstallatie geldt dat er rekening moet worden gehouden met een gelijktijdigheid van 100%. Verder is het advies goed te kijken naar het spanningsverlies. Ga in de berekening van de AC-kabel uit van een spanningsverlies van 1%. Een omvormer moet uitschakelen bij een spanning van 253V. Die kan al snel worden bereikt, zeker als meerdere woningen achter een laagspanningstrafo in de wijk een zonnestroominstallatie hebben en gelijktijdig aan het net gaan terugleveren. Het advies is om zoveel als mogelijk eigen opgewekte energie zelf te gebruiken.  

Meer informatie...

Drinkwaterinstallatie

Het drinkwaterbedrijf levert het drinkwater via het leveringspunt (afsluiter, keerklep, watermeter, afsluiter) in de meterkast af. Vanaf hier begint de woninginstallatie voor het drinkwater. Van groot belang is dat de temperatuur van het drinkwater niet hoger mag worden dan 25 °C. Wanneer er ook warmtelevering in de meterkast aanwezig en/of het elektrisch vermogen is groot, dan moet de drinkwaterleiding op een plaats gemonteerd worden (beneden in de meterkast, niet als stijgleiding in de meterkast) waardoor het drinkwater onder de wettelijke temperatuurgrens blijft. Ventilatie speelt hier ook een rol. Wanneer dit niet mogelijk is, dan moet een oplossing worden gezocht in gescheiden meterruimten (een warme en een koude kast).

Meer informatie...