Op 2 oktober 2024 vond tijdens de Conferentie Actieplan Groene en Digitale Banen de sessie “Nieuwe kansen in techniek: Diversiteit en behoud van talent” plaats. Deze bijeenkomst, geleid door Carolien van Blitterswijk (FME), Monique van Haasteren (FME) en Erna Luijendijk (Techniek Nederland), richtte zich op Actielijn 3 van het Aanvalsplan waarbij de focus ligt op het stimuleren van diversiteit binnen de technische sector stimuleert en het behoud van talent te bevorderen.
Een ambitieus doel: diversiteit vergroten
Carolien van Blitterswijk trapte de sessie af met een uitleg over het belang van diversiteit in de techniek. Bepaalde groepen, zoals vrouwen, mensen met een niet-westerse achtergrond en personen met een ondersteuningsbehoefte zijn nog altijd ondervertegenwoordigd in technische beroepen. Dit is een gemiste kans, vooral nu de sector kampt met ernstige personeelstekorten. ‘We verliezen welvaart en we worden minder innovatief als we niet blijven investeren in onze sectoren en onze medewerkers daarin.’, benadrukte ze.
Om die reden is er een sterke focus op Actielijn 3 van het Aanvalsplan Techniek. De ambitie is groot: het verdubbelen van de instroom vanuit de doelgroepen die nog ondervertegenwoordigd zijn in de techniek en die werknemers ook vasthouden. Van Blitterswijk liet zien dat er voor deze uitdaging een modern werkgeverschap nodig is. ‘Het gaat hierbij niet alleen om het werven van nieuwe talenten, maar ook om het zorgen dat werknemers zich gehoord en gesteund voelen, bijvoorbeeld door flexibele werktijden en ruimte voor persoonlijke ontwikkeling.’
Techniek Inclusief: van pilot naar opschaling
Techniek Inclusief is een lerend netwerk van bedrijven uit de 6 verschillende branches die zich gecommitteerd hebben om een half jaar lang elke maand ongeveer 3 uur bij elkaar te komen om elke keer te laten zien wat inclusief werkgeverschap is en inclusiviteit op de werkvloer. Techniek Inclusief brengt partijen bij elkaar, faciliteert de bijeenkomsten, zorgt voor interessante gastlessen en sprekers. VHTO, het expertisecentrum voor genderdiversiteit, verzorgt daarnaast ook een theoriedeel.
Vrouwentaal
Het begon anderhalf jaar geleden als een pilot met elf bedrijven die zich inzetten om onder andere meer vrouwen te werven en te behouden. Dit project is zo succesvol dat er nu een volgende stap wordt gezet. Met de tweede ronde van Techniek Inclusief gaat het project 60 bedrijven mobiliseren in Apeldoorn, Arnhem, Alkmaar, Rotterdam en Eindhoven. Met 2 fysieke en 1 online sessie. Daarbij krijgen de deelnemers tools aangeboden die samen met de deelnemers uit de eerste ronde zijn ontwikkeld, zoals de Checklist "Met Vrouwen Bereik je Meer": een overzicht van tips hoe je de werkomgeving inclusiever en vrouwvriendelijker kunt maken, hoe je je werving en selectie kunt aanpakken en hoe je vrouwen kunt binden aan je bedrijf.
Monique van Haasteren is portefeuillehouder: ‘De diversiteit op de werkvloer verbeteren is een collectieve inspanning,’ stelt zij, terwijl ze een video toont van bedrijven die aan het project deelnemen. Daarin vertellen deelnemers hoe hun bedrijf moeite had met het concreet vormgeven van diversiteitsbeleid, totdat ze door Techniek Inclusief waardevolle tips en handvatten ontvingen. Het aanpassen van taal- en beeldtaal in wervingscampagnes bijvoorbeeld, bleek al een enorm verschil te maken in het aanspreken van vrouwen. Een mannelijke deelnemer geeft toe dat hij misschien ook wel last had van vooroordelen en zich daar nu veel meer bewust van is. ‘Uiteindelijk wil je dat iedereen zich welkom en prettig voelt op de werkvloer’, zegt Marianne van Loenhout van de Koninklijke Metaalunie in de video. Ook het delen met andere organisaties en de gastlessen ervaren de deelnemers als heel waardevol: ‘Begin bij de vrouwen die al werken in je bedrijf, zij weten je heel goed aan te geven waar de eerste verbeterpunten liggen.’ En: ‘Begin gewoon!’
Speciaal-en praktijkonderwijs: onbenut potentieel
Naast vrouwen richt het programma zich ook op andere ondervertegenwoordigde groepen, waaronder leerlingen uit het speciaal- en praktijkonderwijs (VSO en PRO). Erna Luijendijk legt uit dat veel van deze leerlingen in potentie waardevolle technische medewerkers zijn, maar dat bedrijven vaak niet weten hoe ze deze doelgroep moeten benaderen. Dit terwijl, zoals uit onderzoek blijkt, 63% van de PRO-leerlingen na vijf jaar werk heeft en 41% van de VSO-leerlingen. Leerlingen uit het speciaal onderwijs en het bedrijfsleven weten elkaar blijkbaar onvoldoende te vinden. Uit onderzoek van Bureau Bartels uit 2021 blijkt dat een belangrijke factor daarbij is dat onbekend onbemind maakt. Daarom is er een groeiende samenwerking nodig tussen onderwijs en bedrijfsleven om deze kloof te overbruggen. Binnen dit trajject worden nu regionale werktafels opgezet, ook om loopbaanpaden inclusief startersfuncties vorm te geven met bijbehorende taakomschrijvingen. Daarnaast is er een brochure gemaakt met goede voorbeelden.
Statushouders: duurzame instroom
Ook is er aandacht voor statushouders, een doelgroep die vaak moeite heeft om de weg naar werk te vinden. Erna Luijendijk noemde het voorbeeld van Vattenfall, dat in samenwerking met de Beroepentuin Rotterdam, statushouders opleidt tot monteurs van slimme meters. Het project bleek een succes, ondanks enkele uitdagingen. Zo waren sommige deelnemers niet gewend om een auto te besturen, maar wisten ze zich prima te redden op een scooter, waar de werkgever dan ook voor zorgde.
Samen verder bouwen
De ambitie is om de komende tien jaar 4.000 statushouders duurzaam in te laten stromen in de technische sector. Dit project vraagt om brede samenwerking, waarbij werkgevers, vluchtelingenorganisaties en sociale partners betrokken zijn. Voor alle projecten, of ze nu gericht zijn op vrouwen, statushouders, of leerlingen uit het VSO / PRO, is een voortdurende dialoog vereist. Het delen van ervaringen tussen bedrijven in het lerend netwerk wordt als bijzonder waardevol gezien. De boodschap is duidelijk: er zijn nieuwe kansen in de techniek, en die kansen zijn er voor iedereen.
