De zonnestroombranche heeft een zwaar jaar achter de rug. Het kabinet kondigde het einde van de salderingsregeling aan en dat besluit heeft een behoorlijke impact gehad. Waar in 2023 nog 600.000 woningen en bedrijfspanden werden voorzien van zonnepanelen, waren dat er in het afgelopen jaar nog maar 300.000. Toch is er geen reden voor pessimisme over de vooruitzichten voor de lange termijn. Zonnestroom is en blijft een onmisbare pijler onder de energietransitie.
De Eerste Kamer hakte afgelopen najaar eindelijk de knoop door; op 1 januari 2027 komt er een einde aan de salderingsregeling. Die duidelijkheid is op zichzelf positief. Helaas is nog altijd níét duidelijk welke vergoeding energieleveranciers straks gaan betalen voor de stroom die je als eigenaar van zonnepanelen teruglevert aan het net. Voor installateurs is het daardoor moeilijk om klanten goed te adviseren over de kosten en opbrengsten van zonnepanelen. De gevolgen zijn aanzienlijk. De meeste bedrijven in de zonnestroombranche hebben vorig jaar een flinke deuk opgelopen. Een aantal installateurs van zonnepanelen is zelfs failliet gegaan. Veel zonnestroominstallateurs bieden inmiddels ook andere duurzame technische oplossingen aan en sommige bedrijven zijn helemaal gestopt met zonnestroom.
Dat laatste is zorgelijk, want de expertise van deze bedrijven en hun technische vakmensen hebben we hard nodig om vaart te houden in de energietransitie. Zonne-energie blijft namelijk een cruciale rol spelen in de verduurzaming van ons land. Gelukkig is er volop ruimte voor groei, want twee van de drie Nederlandse woningen heeft nog geen zonnepanelen op het dak. En veel van die woningen zijn het eigendom van corporaties. Ook het dakoppervlak van bedrijven wordt nog nauwelijks benut voor zonnestroom.
Voor wie verder kijkt dan vandaag of morgen blijven de vooruitzichten voor de solarsector zonnig. Al is het maar vanwege Europese -en dus ook Nederlandse- wetgeving. Vanaf 2026 wordt het verplicht om op nieuwe gebouwen zonnepanelen te plaatsen en vanaf 2029 geldt die verplichting ook voor nieuwe woningen. Kortom: een dak met zonnepanelen wordt de standaard.
Eigenaren van zonnepanelen gebruiken gemiddeld maar 30% van de stroom die ze opwekken. Wanneer de salderingsregeling wegvalt, zal dat percentage gaan toenemen. Relatief nieuwe technologieën, zoals warmtepompen, zonnestroomboilers, thuisbatterijen en elektrische auto’s helpen consumenten om een groter deel van hun duurzaam opgewekte stroom zelf te gebruiken. Ook slimme energiemanagementsystemen zullen een steeds grotere bijdrage leveren. Als consumenten erin slagen 60% van de opgewekte zonnestroom zelf te gebruiken, wordt het weer realistisch te denken aan een terugverdientijd van zeven jaar.
Met het schrappen van de salderingsregeling heeft het kabinet een eerste stap gezet naar een nieuwe fase van de energietransitie. Het zou verstandig zijn als daar andere stappen op zouden volgen. Door zonne-energie voor méér woningeigenaren en huurders bereikbaar te maken, zou de regering de bestaanszekerheid van mensen kunnen versterken. Zonnepanelen zorgen namelijk voor een lagere en meer voorspelbare energierekening. En als het kabinet tegelijkertijd het gebruik van zelf opgewekte zonnestroom actief stimuleert, levert het ook een bijdrage aan het verminderen van lokale netcongestie.
Doekle Terpstra
Voorzitter Techniek Nederland