Lang, lang geleden werkte ik op zaterdagen in het Drachtster filiaal van een bekende elektronicaketen. Mooie baan voor een scholier met liefde voor elektronica en elektrische apparatuur. Mooier nog was het contact met de klanten van jong tot oud met de meest uiteenlopende vragen over witgoed, bruingoed en nieuwe producten met allerlei technische snufjes.
Aan de kassa kwam altijd de vraag of ‘er garantie zit’ op de TV, wasmachine of vaatwasmachine. De meest gestelde vraag met - ook toen - een lastig te geven antwoord. Fabrikanten geven geen eenduidige informatie aan over de gebruiksduur. In Nederland wijken we af van de Europese norm (twee jaar) met onze eigen consumentvriendelijke regelgeving, die uitgaat van de levensverwachting van het apparaat bij normaal gebruik. Het leidt tot onduidelijkheid bij klanten en medewerkers op de werkvloer. ‘Twee jaar fabrieksgarantie’ is in ieder geval niet de levensverwachting.
Toch, in een laatste bijeenkomst van de Lang Leve Elektronica Coalitie hield een prominente fabrieksvertegenwoordiger bij hoog en laag vol dat ook voor hun apparaten alleen een fabrieksgarantie van twee jaar geldt. En dan te bedenken dat we al vanaf 2014 bij de verkoop van consumentenelektronica de tabel met gemiddelde gebruiksduurverwachtingen (de Gebruiksduurtabel) hanteren, ook voor apparaten van deze Eindhovense fabrikant.
Er is in Nederland geen vaste garantietermijn voor wettelijke garantie. En wanneer die dure A-merk wasmachine al na 5 jaar kapotgaat, is gratis reparatie om langer te kunnen doen met de machine redelijk, toch?
Een ‘mystery shopping’-onderzoek van de Consumentenbond onder retailers constateerde onlangs dat garantieafhandeling doorgaans goed verloopt bij (minder dan een jaar geleden verkochte) apparaten, met de kanttekening dat medewerkers beperkte kennis hebben over wettelijke garantietermijnen. Gelet op alle verantwoordelijkheden met wettelijke garantie én verkopersgarantie (als je die met de klant overeenkomt) is dat laatste niet zo verwonderlijk. Jammer genoeg maken de fabrikanten het de verkoper (en daardoor de klant) niet makkelijk om via regresrecht te betalen voor vergoeding van schade of voor de reparatie van een non-conform product.
Lichtpuntje voor alle ETD-ondernemers en hun klanten is dat in dit voorjaar de publicatie van de herziene Gebruiksduurtabel gepland staat. Belangrijke mijlpaal voor consumenten, voor de ETD én voor het circulair werken. Duidelijkheid over de te verwachten levensduur van apparaten (inclusief software) heeft alles te maken met het recht op reparatie en met de nieuwe Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor Elektrische en Elektronische Apparaten (EEA), per januari 2026. Deze laatste moet, naar mijn mening, vanuit ‘ecodesign’ eigenlijk alleen over hergebruik en reparatie gaan en niet meer over inzameling voor die lagere R op de ladder, zoals fabrikanten gewend zijn. Recycling betekent in de praktijk dat verwerkers elektrotechnische apparatuur verbranden om kostbare metalen terug te winnen, constateerde de Universiteit Utrecht in februari jl. Je begrijpt meteen weer waarom die aangekondigde wettelijke afgifteplicht - om EEA verplicht als afval aan de recyclende fabrikanten te geven - gegarandeerd niet circulair is. Retailers en reparateurs eerst de (wettelijke) mogelijkheid geven om het apparaat een tweede of derde leven te geven of om onderdelen te laten hergebruiken is wel circulair.
Iedere twee maanden schrijft Martin Hof, branchemanager consumentenelektronica bij Techniek Nederland, een column in Elektro Retail Magazine (ERM). Hierin deelt hij de standpunten van Techniek Nederland met betrekking tot consumentenelektronica, de elektrotechnische detailhandel, reparatie en refurbishment én geeft zijn visie op recente ontwikkelingen.
Download hier deze column uit ERM maart 2025.
Eerdere column teruglezen?
Download deze hieronder:
Januari 2025 - Lang Leve Elektronica
November 2024 - Reparatie duurt het langst
September 2024 - Goed verpakt
Juni 2024 - Hoofdlijnen
April 2024 - Reparatie: de nieuwe norm
Februari 2024 - Wegwerpen, of niet wegwerpen?
